| Dualisme: Wethouders moeten gewoon solliciteren Almere 11 December 2001
"De Raad is, zoals we noemen in het College, heerlijk gemakkelijk. Alle voorstellen van B&W worden geslikt. Dit lijkt leuk maar ik verlang naar de tijd dat de discussie in de Raad zich toespitste op de verschillen in plaats van overeenkomsten tussen partijen. Het debat moet terug in de Raad" aldus de heer van Schaik, wethouder van een kleine nederlandse gemeente over het nieuwe "Dualisme" (Ontvlechting gemeenteraad-college).
Dualisme; wat is dat?
Wethouders stemmen als gemeenteraadslid, tot nu toe, gewoon mee over de voorstellen van B&W. Soms ligt een wethouder dwars en stemt tegen het ´eigen´ College-voorstel. Dat moet een wethouder natuurlijk niet te vaak doen, want dan wordt zijn partij daarop aangesproken. Die vermenging van wethouderschap en raadslid (ook partijlid) is de tegenhanger van het dualisme en heet monisme.
Een duale wethouder zit niet in de raad
Na de gemeenteraadsverkiezingen in 2002 (6 maart) zullen wethouders géén deel meer uitmaken van de gemeenteraad.
De afstand tussen College en gemeenteraad wordt daarmee vergroot en de raad wordt meer een controlerend orgaan met een eigen ´rekenkamer´ en eigen ambtelijke ondersteuning (een griffier bijvoorbeeld.) In Almere wordt (bij wijze van proef) nu al die ´rekenkamer´ voorgezeten door Rob Beuse (PvdA).
Hebben huidige wethouders belang bij dualisme?
Die vraag lijkt nog niet relevant. Het gaat nu immers nog over gemeenteraadsverkiezingen en niet over de belangen van huidige wethouders. In maart 2002 zijn er verkiezingen voor gemeenteraden en niet voor wethouders. Dat was altijd al zo, maar nu is er het "dualisme" en dat is het grote verschil...... Want de rolverdeling tussen de "controlerende" raad en het "besturende" College van B&W zal straks in de prakijk zijn (dualistische-) vorm moeten vinden.
 | | |  | | | Frits Huis | |
Een Almeers duaal voorbeeld: ´op onze lijst geen wethouders´
De enige politieke partij in Almere, tot nu toe, die van het duaal-wethouderschap een issue heeft gemaakt is Leefbaar Almere. Leefbaar Almere stelt dat haar kandidaten voor de gemeenteraad niet in aanmerking komen voor het wethouderschap.
Mocht Leefbaar Almere na de verkiezingen dus wethouders willen leveren, dan zullen die van buiten de gemeenteraad moeten komen. Ja, wellicht zelfs van buiten de gemeente zelf.
In een interview noemde Frits Huis (voorzitter LA), daartoe gepresst door een journaliste, de namen van Scheepbouwer (KPN) en bankman Storm. (een Stormnorm ligt in het verschiet :-))
| | |  | | | Joop Kuys | |
Joop Kuys
Dichter ´bij Huis´, zo bleek mij, hebben diverse Leefbaren, op persoonlijke titel sprekend, wel oren naar een man als Joop Kuys voor een duaal wethouderschap.
Joop Kuys (de eerste schooldirekteur in Almere-1977) is een gedreven onderwijsman in hart en nieren en leidt nu een school (De Wilgenhoek) in Leerdam. Hoewel de funkties, volgens Kuys, voor hem voor het oprapen liggen, zou hij er erg over moeten nadenken als Leefbaar Almere hem zou vragen om wethouder te worden.
Kuys: "Op dit moment ben ik nog niet gevraagd door LA, maar zoals dat gaat in mijn leven; ik ga daar pas over nadenken op het moment zelf. Op dit moment denk ik bijvoorbeeld na of ik een functie zal accepteren als direkteur van de Nederlandse overkoepelende Federatie voor Jenaplanscholen; het streelt mij wel dat individuele partijleden van LA aan mij denken voor een duaal-wethouderschap in Almere".
| | |  | | | Arie Willem Bijl en Johanna Haanstra (PVDA) | |
Hoe gaan andere ´Almeerse´ partijen met dualisme om?
Een voorbeeld: de Almeerse PvdA. De Almeerse PvdA heeft als eerste partij aangegeven nog geen echt afstand te willen nemen van de ´oude´ situatie. Ook andere partijen, hoewel ze dat niet direkt uitspreken, zetten hun beoogde wethouders gewoon op de kieslijst voor de gemeentraad van Almere. Is dat correct?
Het mag, maar verdient eigenlijk geen schoonheidsprijs. De eerste twee op de lijst bij de PvdA, huidig fractievoorzitter Johanna Haanstra en wethouder Arie Bijl, hebben kenbaar gemaakt ´in te zijn´ voor een wethouderspost.
Gekozen en direct weer weg
Zij ambiëren dus blijkbaar helemaal geen raadslidmaatschap, want als de PvdA mee gaat doen in het College gaan Bijl en Haanstra dus direkt weer weg, stappen uit de gemeenteraad en gaan op de wethoudersstoel zitten.
Niet zo netjes naar de kiezers toe, lijkt mij, zeker gezien in het licht van de opzet van het zogenaamde Duale bestel in de gemeenten.
Scheef beeld
Door beoogd wethouders wel op de kieslijst te zetten, nemen dergelijke partijen het duaal-wethouderschap niet serieus. Die zullen, in het beeld dat de gemiddelde kiezer heeft, gekoppeld blijven aan hun partij en bij de kiezer ontstaat het beeld dat hun partij 1 of 2 zetels groter is dan de uitslag van de gemeenteraads-verkiezingen liet zien. De door de kiezer voor de gemeenteraad gekozenen vertrekken immers direkt uit de raad bij deelname aan een College en de volgende op de kieslijst van b.v. PvdA-Almere gaan de gemeenteraad in.
 Actie van de kiezer; stemhokje
Wat kan de kiezer doen om te zorgen dat er daadwerkelijk wethouders komen die...van te voren.... los staan van de uitslag van de verkiezingen? Heel simpel..... Overslaan; dus geen kruiwagens maar ´duaal´ solliciteren.
Als u weet dat de partij van uw keuze handelt zoals o.a. de PvdA-Almere doet, maak dan géén hokje rood van de personen (meestal de nrs. 1 en 2) die van te voren aangegeven hebben dat ze eigenlijk helemaal niet in de raad willen zitten, maar liever wethouder worden. Sla ze dus over. Dat lijkt mij heel goed voor de ´duale´ wethouders zelf. Vooral voor hun zelfrespect. Dan kunnen ze eventueel gewoon, zonder de kruiwagen van hun partij, als iedere andere ´manager´ solliciteren naar de baan van wethouder. Heeeeeeeel dualistisch is dat.
Meer info ´voor de liefhebber´ over dualisme in de nieuwe gemeenteraad: op http://www.vernieuwingsimpuls.nl/
Meepraten over dualistische wethouders in Almere? dan naar : http://politiek.flevoland.to/forum/ (almere algemeen)
Tekst: Ruud van den Bosch
foto´s en montages: Greta Verduin en Rob Franken
|
